ΟΔΗΓΟΣ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΑΣ ΓΙΑ ΝΕΟΥΣ ΠΙΛΟΤΟΥΣ XC

Οι σημειώσεις αυτές είναι για νέους πιλότους cross-country που προς το παρόν ενδιαφέρονται περισσότερο να φτάσουν κάπου προοδευτικά, παρά να προσπαθήσουν να κερδίσουν αγώνες.

1. Επιλέγοντας μια καλή μέρα : Οι καλύτερες συνθήκες υπάρχουν συνήθως μετά το πέρασμα ενός ψυχρού μετώπου όταν :

(a) απλά ένα σύστημα υψηλών πιέσεων κινείται προς την περιοχή ( ή τουλάχιστον, έχουμε νεοαφιχθείσες αντικυκλωνικές ισοβαρείς καμπύλες).

(b) Η ένταση του ανέμου στο ύψος από 700 έως 1.700 μέτρα είναι μικρότερη από 35 km/h (προτιμότερο κοντά στα 18 km/h).

(c) Η προβλεπόμενη μέγιστη θερμοκρασία είναι τουλάχιστον 10ο C υψηλότερη από τη θερμοκρασία του σημείου δρόσου.

( Ως οδηγός μπορεί να χρησιμοποιηθούν οι πληροφορίες από την τηλεόραση για την ελάχιστη και μέγιστη θερμοκρασία της επόμενης ημέρας. Αν η διαφορά είναι 7ο C ή μεγαλύτερη, τότε πιθανώς η βάση των νεφών θα είναι αρκετά υψηλή.)

Υπάρχει ένας χρήσιμος κανόνας που συσχετίζει το ύψος της βάσης του νέφους με τη διαφορά μεταξύ της θερμοκρασίας εδάφους και του σημείου δρόσου. Αύξηση της διαφοράς θερμοκρασίας κατά 1ο C μεταξύ θερμοκρασίας εδάφους και σημείου δρόσου, προκαλεί αύξηση του ύψους της βάσης νεφών περίπου κατά 130 μέτρα. Για παράδειγμα μια διαφορά 10ο C, θα δώσει βάση νεφών στα 1.300 μέτρα. Ο κανόνας αυτός δεν ισχύει όταν η θερμοκρασία αρχίζει να πέφτει.

2. Σχεδιασμός διαδρομής

Ο άνεμος. Η πληροφορία για τον άνεμο στα διάφορα ύψη πτήσης, είναι πιο ακριβής στα αεροπορικά μετεωρολογικά δελτία. FIGURE 2 FIGURE 3 Η ταχύτητα του ανέμου είναι σημαντική για τα προσήνεμα σκέλη της διαδρομής. Μολονότι έμπειροι πιλότοι μπορούν να επιτύχουν μέση ταχύτητα αέρος 50-60 kt μια καλή ημέρα, οι λιγότερο έμπειροι σπάνια θα ξεπεράσουν τους 30 kt (αναφέρεται σε ανεμόπτερα της εποχής). Αυτό αναγκάζει τους πιο αργούς πιλότους, να αποφεύγουν τα προσήνεμα σκέλη, εκτός και ο άνεμος είναι πολύ ελαφρύς. Αν οι μετωπικοί άνεμοι δεν είναι εφικτό να αποφευχθούν, τότε τα προσήνεμα σκέλη είναι προτιμότερα το απόγευμα, παρά το πρωί.

Ακόμα και με ασθενείς ανέμους, η επιλογή της διαδρομής και των πυλώνων της, επηρεάζεται από τη διεύθυνση του ανέμου, διότι συνήθως είναι βασικό να διατηρείσαι σε απόσταση από προσήνεμες ακτές. Ακατάλληλος για ανεμοπορία θαλασσινός αέρας (αύρα), τείνει να εξαπλώνεται σε μεγάλες αποστάσεις προς το εσωτερικό της στεριάς όπου υπάρχουν μεγάλες επίπεδες περιοχές. Υπάρχουν σπάνιες περιπτώσεις, όταν ο αέρας είναι πολύ ξηρός και ασταθής, όπου καλά θερμικά μπορεί να βρεθούν ακριβώς πάνω από τις προσήνεμες ακτές, αλλά που σπάνια αξίζει να τα κυκλώσεις. Οι περιοχές αυτές, διασχίζονται προτιμότερα νωρίς την ημέρα, πριν ο ανοδικός αέρας της ξηράς αρχίσει να τραβάει προς αυτήν, υγρό, θαλασσινό αέρα. (Fig. 3.)

3. Timing (Κατάλληλος χρόνος απογείωσης)

Συνήθως βιάζεσαι να απογειωθείς για να ξεκινήσεις τη διαδρομή το γρηγορότερο. Αντιστάσου σε αυτή την τάση αν δεν στοχεύεις σε πολύ μεγάλες αποστάσεις. Εκτός και είναι γνωστό ότι έρχεται κακοκαιρία, μπορείς να αναμένεις πιο εύκολες ανεμοπορικές συνθήκες αργότερα στην ημέρα. Η βάση νεφών ανυψώνεται στο μέγιστο, στο μέσο του απογεύματος και τα θερμικά, μολονότι μακρύτερα το ένα από το άλλο, φαίνεται να είναι πιο ομαλά και πιο εύκολα αξιοποιήσιμα κατά το δεύτερο ήμισυ της ημέρας.

Εδάφη σε υψόμετρο θερμαίνονται νωρίτερα απ’ότι πλατιές, υγρές κοιλάδες και καλά θερμικά μπορεί να βρεθούν εκεί περισσότερο από 2 ώρες πριν να εμφανιστεί άνοδος σε χαμηλά εδάφη. Ημέρες με περιορισμένη ανοδική δραστηριότητα, η καθυστέρηση αυτή μπορεί να είναι πολύ μεγαλύτερη. (Fig 4.)

4. Διακύμανση δύναμης θερμικών

Αν εξαιρεθούν περιπτώσεις μεμονωμένων cumulus, οι μέσοι βαθμοί ανόδου φαίνεται να σχετίζονται στενά με το ύψος της βάσης νεφών ή την κορυφή των μπλε θερμικών. Μια έρευνα που διενεργήθηκε από Γάλλους, έδειξε ότι ο βαθμός ανόδου σε κόμβους (kt) ήταν (κατά προσέγγιση) 1,2 φορές τη βάση νεφών μετρούμενη σε χιλιάδες ποδών ( ft) πλην 1 kt. Έτσι 2000ft (700 μέτρα) απέδιδαν ένα μίζερο 1,4 kt [( 2 επί 1,2) μείον 1 = 1,4kt = περίπου 0,6 m/s]. 4000 ft (1300 μέτρα) έδιναν 3,8 kt (περίπου 1,7 m/s) και 6000 ft, 6,2 kt (2000 μέτρα, περίπου 3,8 m/s). Σχεδόν πάντοτε θα βρεις και ισχυρότερα θερμικά από αυτά κατά τη διάρκεια της πτήσης, αλλά επίσης σχεδόν πάντοτε θα χρειαστεί να σταματήσεις και να κυκλώσεις και ασθενέστερα θερμικά από αυτά. Οι αριθμοί αυτοί είναι χρήσιμοι ως οδηγός στο σχεδιασμό της πτήσης, αλλά δεν μπορούν να εκληφθούν ως απόλυτες τιμές.

ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΤΗΛΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

Απόσταση μεταξύ θερμικών. Αν το ύψος της ανοδικής δραστηριότητας είναι χαμηλό, τα θερμικά βρίσκονται κοντά το ένα στο άλλο. Καθώς τα θερμικά εκτείνονται υψηλότερα, η απόσταση μεταξύ τους γίνεται μεγαλύτερη. Δε φαίνεται να υπάρχει ακριβής συσχέτιση μεταξύ του ύψους της ανοδικής δραστηριότητας και της απόστασης μεταξύ των θερμικών, διότι αργά το απόγευμα οι αποστάσεις μεταξύ των θερμικών συνεχίζουν να αυξάνονται, ενώ το ύψος της ανόδου δεν αυξάνει πλέον.

Κάθοδος μεταξύ θερμικών. Τα θερμικά νωρίς το πρωί συνήθως παράγουν αδύναμη άνοδο με την κάθοδο να περιορίζεται στο άμεσο περιβάλλον του θερμικού. Αργότερα το πρωί, όταν η ανοδική δραστηριότητα φτάνει ψηλότερα και υπάρχουν μεγαλύτεροι ρυθμοί ανόδου, οι περιοχές καθόδου συχνά φαίνεται να επεκτείνονται σε μεγάλο διάστημα μεταξύ των θερμικών. Όταν τα θερμικά απομακρύνονται περισσότερο (συνήθως από τη μεσημέρι έως αργά το απόγευμα), η κάθοδος μεταξύ των θερμικών είναι λιγότερο προβληματική, μολονότι ισχυρά καθοδικά υπάρχουν κοντά στα καλύτερα θερμικά. Κατά τις τελευταίες 1-2 ώρες της θερμικής δραστηριότητας, η απόσταση μεταξύ των θερμικών εξαρτάται από απομονωμένα θερμά σημεία όπως πλαγιές που βλέπουν τον ήλιο. Μεταξύ των απομονωμένων αυτών περιοχών, ο αέρας μπορεί να είναι πολύ ομαλός με αμελητέα κάθοδο.

Διακύμανση ρυθμού ανόδου με το ύψος. Πάνω από επίπεδο έδαφος, η άνοδος του θερμικού είναι σχεδόν πάντα αδύναμη κάτω από τα 300 μέτρα και δεν αναπτύσσει τη μέγιστη δυναμική της πριν ξεπεράσει τα 700 μέτρα. Αν το θερμικό τροφοδοτεί ένα cumulus που είναι τουλάχιστον 300 μέτρα ψηλό, η άνοδος μπορεί να αυξηθεί περαιτέρω κοντά στη βάση. Ωστόσο ημέρες όπου τα μόνα σύννεφα είναι χαμηλά cumulus (από τη βάση ως την κορυφή τους), συχνά η άνοδος μειώνεται δραστικά λίγο κάτω από τη βάση τους. Τέτοιες ημέρες, οι κορυφές των νεφών περιορίζονται από ένα ξεκάθαρα ευσταθές στρώμα αέρα. Οι κορυφές των νεφών μπορεί να προβάλλουν λίγο μέσα σε αυτή την ευσταθή στοιβάδα λόγω της αδράνειας κίνησης του θερμικού. Ωστόσο, η ανερχόμενη ροή αρχίζει να απλώνεται καθώς πλησιάζει την αναστροφή και ως αποτέλεσμα η άνοδος παύει αρκετά απότομα. Η Fig 5, δείχνει την κατανομή της ανόδου με το ύψος και για ποιο λόγο είναι χάσιμο χρόνου να προσπαθείς για τα τελευταία μέτρα του θερμικού. Το ίδιο αποτέλεσμα υπάρχει όταν υπάρχουν μόνο μπλε θερμικά.

5. Αναζητώντας άνοδο

«Διαβάζοντας» τα σύννεφα. Ένας κύριος παράγοντας της επιτυχίας των έμπειρων πιλότων, είναι η ικανότητά τους να «διαβάζουν» τα σύννεφα. Φαίνεται ότι είναι μια ικανότητα που μαθαίνεται καλύτερα στη νεότητα.

(a) Τα ενεργά νέφη cumulus συνήθως έχουν καλά σχηματισμένες, επίπεδες (μερικές φορές ελαφρά κοίλες) βάσεις και «σγουρές» προσεκβάλουσες κορυφές

(b) Όσο μεγαλύτερο είναι το σύννεφο, τόσο πιο δύσκολη μπορεί να είναι η εύρεση της ανόδου. Μερικές φορές τέτοια σύννεφα έχουν ένα ελαφρύ επίπεδο κάτω από τη βάση, ή μια περιοχή ελαφρά χαμηλότερη με άχνες. Η καλύτερη άνοδος είναι συχνά κοντά εκεί. Αν λείπουν τα σημάδια αυτά, μπορεί να υπάρξει απώλεια χρόνου ψάχνοντας γύρω. Ο χρόνος δεν θα πάει εντελώς χαμένος αν βρεις τη θέση που προτιμάει η άνοδος εκείνη την ώρα της ημέρας

(c) Ο πυρήνας του θερμικού βρίσκεται συχνά στην προσήνεμη ή προσήλια πλευρά του νέφους. Αν άνεμος και ήλιος βρίσκονται από την ίδια πλευρά, υπάρχει σημαντική πιθανότητα ότι η άνοδος θα είναι σε εκείνη την πλευρά. Μην ξαφνιαστείτε πάρα πολύ αν ο πυρήνας βρεθεί σε πολύ διαφορετικό σημείο.

(d) Χαμηλά cumulus κάτω από μια ξηρή αναστροφή, εμφανίζουν μερικές φορές ένα «στροβιλώδες», σαν αγκίστρι σχήμα στην κορυφή τους (Fig 7.) Αυτό σχηματίζεται συνήθως όταν υπάρχει ισχυρότερος άνεμος πάνω από την αναστροφή. Το shear (διατοιχισμός…) του αέρα «πιάνει» την ανυψούμενη κορυφή και την ωθεί σε αυτό το στροβιλώδες σχήμα. Η άνοδος βρίσκεται σχεδόν πάντοτε κοντά και κάτω από την προσήνεμη πλευρά, με κάθοδο στην υπήνεμη πλευρά.

(e) Μικρά σύννεφα συνήθως έχουν πολύ μικρή διάρκεια ζωής το πρωί, αλλά συνήθως βρίσκονται αρκετά κοντά ώστε να υπάρχουν εναλλακτικά σύννεφα που δουλεύουν πλησίον. Όσο μεγαλύτερα είναι τα σύννεφα, τόσο μεγαλύτεροι οι κύκλοι ζωής τους. Όταν υπάρχουν πολλά πλατιά σύννεφα (νεφοκάλυψη πάνω από 4/8), αρκετά θα διαλύονται αργά, χωρίς να δείχνουν εμφανή σημάδια της εξασθένισής τους.

(f) Αν η άνοδος είναι πολύ ισχυρή (3-5 m/s μέσος όρος), είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα υπάρχει επίσης πολύ ισχυρή κάθοδος κοντά. Δυστυχώς το ανάστροφο δεν ισχύει πάντα.

(g) Ενώ κατευθύνεσαι προς ένα «υποσχόμενο» σύννεφο, μπορεί να συναντήσεις μια περιοχή ισχυρής ανόδου που δεν ανάμενες, σε μια μπλε «τρύπα» ουρανού. Πιθανώς είναι ένα καινούριο, σθεναρό θερμικό που σε λίγο θα σχηματίσει το νέφος του. Αυτά συχνά αποδίδουν πολύ καλύτερους ρυθμούς ανόδου απ’ότι τα παλαιότερα κοντινά νέφη.

ΣΥΝΕΧΕΙΑ...

Ο ΚΑΙΡΟΣ ΣΗΜΕΡΑ